بسم الله الرحمن الرحیم
سلام خدمت دوستان و گرامیان. سوال بیست و یکم :
حکم شرعی سیگار چیه؟ اگه ضرر داره وحرومه چرا دولت تولید میکنه؟
از منظر شرعی و فقهی
در مورد حکم دخانیات تقریبا دو نظر کلی وجود داره :
1_ دخانیات "بدون" هیچ قید و شرطی حرومه.
2_ دخانیات "با" قید و شرط حرومه.
حالا این قید و شرط چیه ؟ بطور خلاصه فقهای دسته دوم معتقدن هر جور ضرر رسوندنی حروم نیست بلکه ضرر باید یه مشخصاتی داشته باشه تا حروم بشه مثلا :
<< ضرر باید قطعی باشه
ضررهایی که برای سیگار بیان میکنن (میزان بالای مرگ و میر، سکته، کاهش عمر و ...) یه سری نظریه علمی و فرضیه و تحقیقه. اما طنابی نیست که بشه باهاش توی چاه رفت. از کجا معلوم عامل دیگه ای که هنوز برای بشر ناشناخته است باعث مرگ و میر این افراد نبوده باشه؟ چنانکه در گذشته هم خیلی از بیماریها موجب مرگ میشد ولی چون انسان از وجود همچین بیماریهایی اطلاع نداشت، مرگ افراد رو نتیجه عوامل دیگه ای تصور میکرد.
بنابراین اگه بخواهیم براساس قاعده لاضرر1 چیزی رو حروم کنیم، باید دلایل قطعی و یقینی بر مضر بودنش داشته باشیم ( که در مورد دخانیات فعلا نداریم ).
<< ضرر باید قابل توجه باشه
اونی که در شرع حروم شده، وارد ساختن ضررهای عمده به بدنه؛ مثل اینکه کسی عضوی از بدنش رو بشکنه یا ببُره یا ... اما اگه ضرر از نظر عرفی اندک و به تدریج باشه، دلیلی بر حرمت شرعی اون در فقه وجود نداره.
اگه بخواهیم ضررهای اندک و تدریجی رو حروم کنیم، باید گفت خوردن چربیها و یا نفس کشیدن در شهرهای بزرگی مثل تهران هم حرومه چونکه ضرر اونها ثابت شده. در حالیکه چنین چیزی منطقی به نظر نمیرسه.
پس بنا به نظر این دسته از فقها سیگار کشیدن فقط برای کسی که میدونه و یا احتمال میده دچار ضرر جدی و مهم میشه ( بیماریهای سخت و مهلک، افتادن به دام مفاسد بزرگتری مثل اعتیاد به مواد مخدر و ...) جایز نیست.
از منظر نظام اجتماعی
معمولا با زور و ضرب و برخوردهای چکشی نمیشه چیزی رو که بین مردم جا افتاده، ممنوع کرد. بلکه تغییر هر عادتی نیازمند زمینه سازیه.
الان سالیان متمادیه که مواد مخدر در ایران کشت نمیشه و ممنوعه، بسیاری از قاچاقچیان و معتادان دستگیر، زندانی، تنبیه و از کار اخراج شدن و خلاصه اینکه در دنیا هیچ کشوری به اندازه ما برای مقابله با مواد مخدر، نیروی انسانی و اقتصادی و اجتماعی و سیاسی هزینه نکرده ولی نتیجه چی؟ متأسفانه این اقدامات تنبیهی نه تنها موجب کاهش مصرف مواد مخدر نشده بلکه روز به روز به تعداد اونها افزوده شده.
از اون طرف افغانی‌ها بیش از 95 درصد مواد مخدر مصرفی دنیا را تولید میکنن اما اکثرا خودشون مصرف نمی‌کنن! بنابراین مشکل با منع کردن حل نمیشه.
نتایج توقف تولید داخلی دخانیات
اگه دولت بخواد کارخونه های تولید سیگار رو تعطیل کنه:
اولا ورود قاچاقی سیگارهای خارجی افزایش شدیدی پیدا کرده و در نتیجه، حجم گسترده ای سرمایه از کشور خارج و به اقتصاد ملی لطمات جدی وارد میشه.
ثانیا موجب گرایش بیشتر به سمت مواد مخدر میشه.
ثالثا ممکنه عکس العمل و واکنش سیگاری ها، فرصت مناسبی برای کسانی که علاقمند به ایجاد بحران اجتماعی هستن فراهم کنه.
پس اگه روزی روزگاری حرمت مصرف سیگار قطعی و مسلم شد، بهترین راه اینه که با زمینه سازی مناسب، شرایط کاهش تقاضا رو فراهم و با فعالیتهای جذاب فرهنگی کاری کرد که احساس تنفر و انزجار نسبت به مصرف دخانیات به یک باور عمومی تبدیل بشه و افراد جامعه به حدی از رشد و تعالی فرهنگی برسن که خودشون آزادانه و داوطلبانه از مصرف دخانیات اجتناب کنن.
درین فرهنگ سازی علاوه بر دولت ( طبق مفاد معاهده بین المللی کنترل دخانیات) و رسانه های عمومی ( که متاسفانه کمتر به این مهم اهمیت میدن)، من و شما هم به اندازه خودمون میتونیم موثر باشیم.
......................................................................
1) لا ضرر و لا ضرار فی الاسلام - وسائل الشیعه ج26 ص14
